Uitleg bij instrumenten in de geneeskunde
DE STETHOSCOOP
Eeuwen lang legden dokters hun oor op de rug of de borst van de patiënt om de geluiden van hart en longen te beluisteren, de zogenaamde directe auscultatie.
Laënnec, een arts in Parijs, zag eens op zijn spreekuur een jonge vrouw wegens hartklachten. Het feit dat zij nogal zwaar geschapen was, weerhield hem ervan zijn oor tussen haar forse borsten te leggen. Hij dacht toen aan een kinderspel, waarbij één kind met een spijker aan het ene uiteinde over een balk kraste en zijn vriendje heel duidelijk het krassende geluid aan het andere eind kon horen. Laënnec rolde daarop een schrift tot een koker en plaatste deze met gemak tussen de borsten van de vrouw. Toen hij aan het andere uiteinde luisterde hoorde hij de harttonen luid en duidelijk weerklinken, zelfs beter dan via directe auscultatie. Laënnec maakte daarna een verbeterde versie van hout en noemde deze “stethoscoop”, dat letterlijk betekent: “in de borst kijken”. In 1819 publiceerde hij zijn vinding en verkocht dit boek samen met een houten stethoscoop voor 16 franc. Deze monaurale stethoscoop bleek ook uitstekend geschikt om de harttonen van een ongeboren kind te beluisteren. Later maakte men de cilinder korter en voegde een platte schelp toe om het oor tegen te leggen. De “toeter” is nu nog een vast instrument in de verloskunde.
Na de uitvinding van het gevulkaniseerde rubber door Goodyear in 1839, was het mogelijk met flexibele slangen, binaurale stethoscopen te maken.
De eerste binaurale stethoscoop was geen succes omdat daarvoor drie handen nodig waren: twee om de slangen in de oren te houden en één voor het borststuk.
In 1851 vervaardigde Cammann in New York de eerste praktische stethoscoop: een houten trechter met twee rubber slangen met ivoren oordopjes. In de loop van de laatste eeuw zijn vooral van het borststuk verschillende varianten verschenen.
